Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1951 roku, w mokotowskim więzieniu, komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. Uchwalenie w 2011 roku Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych było formą uczczenia ich walki i ofiary, ale także bólu i cierpienia, czego doświadczali przez wszystkie lata PRL-u. Żołnierze Wyklęci, zwani także Żołnierzami Niezłomnymi, tworząc powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne, stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR. Toczyli walkę ze służbami bezpieczeństwa ZSRR, oddziałami NKWD i Smiersza oraz zależnymi od nich służbami bezpieczeństwa w Polsce: Milicją Obywatelską, Urzędem Bezpieczeństwa Publicznego i Korpusem Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Byli wśród nich żołnierze byłej Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, organizacji „Niepodległość”, „Wolność i Niezawisłość” i wielu innych. Ścigani i prześladowani, prowadzili nierówną walkę z przerażającą machiną komunistycznego terroru. Bardzo wielu z nich zostało aresztowanych i poddanych bestialskiemu śledztwu, a potem w sfingowanych procesach skazanych na karę śmierci lub długoletnie więzienie. Wielu zostało wywiezionych w głąb Związku Radzieckiego i nigdy już stamtąd nie powróciło, groby wielu z nich do dziś pozostają nieznane. Ocenia się, że ponad 20 tysięcy żołnierzy podziemia zginęło w walkach, zostało zamordowanych skrytobójczo lub w więzieniach NKWD i Urzędu Bezpieczeństwa. Na przełomie lat 40–tych i 50–tych w więzieniach i obozach pracy znajdowało się ponad 250 tysięcy osób. Ci, których chciano wymazać z polskiej historii, powracają do naszej świadomości. Zygmunt Szendzielarz – „Łupaszka”, Hieronim Dekutowski – „Zapora”, Henryk Flame – „Bartek”, Danuta Siedzikówna – „Inka” i rotmistrz Witold Pilecki to najbardziej znani bohaterowie tamtego okresu. Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji niepodległościowych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. Ci, których komunistyczna propaganda przez wiele lat skazywała na zapomnienie i niebyt, i „wyklęła” z naszej pamięci narodowej powracają, przypominając nam o tych wartościach i postawach, dzięki którym nasza Ojczyzna przetrwała najtrudniejsze chwile dziejowe. Winniśmy im pamięć! Tekst zaczerpnięty z audycji nadanej w naszej szkole w dniu 1marca 2016 r. (ET)